Emzirme

Anne sütü, yenidoğanın sadece beslenmesini sağlayarak gelişimini desteklemekle kalmaz, aynı zamanda bebeğinizin dış dünyaya uyum sağlamasına yardımcı olur. Emzirme, hem bebeğe hem de anneye çeşitli faydalar sağlayan ve zamanla alışılan bir süreçtir. Siz de bebeğinizi anne sütü ile beslemek istiyorsanız emzirmeye dair detaylı bilgi sahibi olmak isteyebilirsiniz. İşte, emzirme hakkında en çok merak edilen sorular ve cevapları…

Emzirmenin Bebeğe ve Anneye Faydaları Nelerdir?

Bebek beslenmesi için steril ve pratik bir yöntem olan emzirmenin hem bebeğe hem de anneye çok sayıda faydası vardır. Emzirmenin bebeğe faydaları şu şekilde sıralanabilir:

● Anne sütü, ilk 6 ay boyunca bebeğin ihtiyacı olan beslenmeyi sağlamak için yeterlidir.

● Anne sütünün içeriği, zaman içinde bebeğin yaşına ve ihtiyaçlarına göre değişir.

● Ayrıca bebeği virüslere ve bakterilere karşı koruyan antikorlar içerir. Bu sayede bağışıklık sisteminin gelişimini ve normal fonksiyonlarını destekler.

● Anne sütünün sindirimi kolaydır.

● Anne sütü, bebek için doğal bir sakinleştiricidir. Emzirme, bebeklerin rahatlamasına ve uykuya kolay dalmasına yardımcı olur ⁽¹⁾⁽²⁾ .

Emzirme, anne için de pek çok faydaya sahiptir. İşte, emzirmenin anneye faydaları:

● Bebek emzirme, annenin gün içinde ekstra kalori yakmasını sağlayarak hamilelik sonrası kilo verme sürecine destek olabilir.

● Emzirme sırasında salgılanan oksitosin hormonu, aynı zamanda sevgi hormonu olarak da adlandırılır ve anneyle bebeğin bağ kurmasına destek olur ^(1)(3)(4)(5) .

Bebekler Hangi Sıklıkla Emzirilmelidir?

Yeni annelerin yeni doğan bebeği emzirme konusunda en çok merak ettiği konuların başında emzirme sıklığı gelir. Yenidoğanlar ilk günlerde bir seferde bir yemek kaşığı kadar süt içebilir, bu hacim zamanla artar ⁽⁶⁾. Mide hacminin küçüklüğünden dolayı bebek, ilk aylarda sık sık beslenme ihtiyacı duyar. Bebeğiniz doğumdan sonraki ilk 4 ay boyunca günde ortalama 8-12 sefer beslenmek isteyebilir, bu da ortalama 2-3 saatte 1 emzirmeyi gerekli kılar. 4 aydan sonra bu sıklık azalabilir, 6 aydan sonra katı gıdalara geçişle birlikte bebeği daha seyrek emzirmek yeterli olabilir. Bebekleri emzirme sıklığı söz konusu olduğunda her bebeğin farklı olduğu ve ihtiyaçlarının da farklılık gösterebileceği unutulmamalıdır. Dolayısıyla özellikle ilk 4 ay boyunca bebek, her açlık belirtisi gösterdiğinde emzirilmelidir ⁽²⁾⁽⁶⁾ .

Bebeğiniz aç olduğunu ağlayarak belli edebilir. Ancak bebeğiniz açlık nedeniyle ağlıyorsa muhtemelen çok acıkmıştır, yani ağlama geç bir açlık işaretidir. Bebeklerde acıkma işaretleri şunlardır:

● Bebeğin daha aktif ve uyanık olması,

● Başını yana çevirmesi ve ağzını açıp kapaması,

● Emme hareketi yapması, ağız şapırdatması ve dilini emmesi,

● Daha fazla salya akıtması,

● Parmak, el ya da kıyafet emmesi,

● İlerleyen aylarda, gözleriyle anneyi takip etmesi⁽⁷⁾.

Anne Sütü ile Beslenen Bebeğin Doyduğu Nasıl Anlaşılır?

Yenidoğan emzirme konusunda yeni anne babaları en çok endişelendiren konulardan biri bebeğin yeterince beslenip beslenmediğidir. Bebeğinizin yeterince beslendiğini istikrarlı kilo alışından ve ıslak bezlerinden anlayabilirsiniz. Rutin doktor kontrollerinde bebeğinizin boyu uzar ve kilosu artar. İlk haftadan sonra 24 saat içerisinde 6 ve üzeri bez değişimi, bebeğinizin yeterince beslendiğinin işareti olarak kabul edilir. Gün içinde bebeğinizin yeterince anne sütü aldığını anlamak için aşağıdaki işaretleri takip edebilirsiniz:

● Bebeğinizin emzirme sırasında yutkunduğunu duyabilir ve görebilirsiniz.

● Bebeğiniz emmeye hızlı başlar, ardından yavaşlayar. Arada bir duraksayarak yutkunur.

● Emzirme sırasında bebeğinizin yanakları içe çökük değil yuvarlak formdadır.

● Emzirme sırasında sakindir.

● Doyduğunda göğsü kendisi bırakır ve neşeli görünür.

● Emzirme seansı sona erdiğinde göğüsler daha yumuşak hale gelir ⁽⁸⁾.

Bebekler Ne Kadar Süre Emzirilmelidir?

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), UNICEF ve Amerikan Pediatri Akademisi (AAP), bebeklerin doğumdan sonraki ilk altı ay sadece anne sütü ile beslenmesini ve emzirme sürecinin iki yıl ve ötesinde sürdürülmesini önerir. İlk altı ay boyunca anne sütüyle beslenen bebek, suya ihtiyaç duymaz. 6. aydan itibaren bebek katı gıdalarla tanışsa da 1 yaşına kadar anne sütü temel besin kaynağıdır. 2 yıldan sonra da anne sütünün hem bebek hem anne için faydalarının sürdüğü çalışmalarla ispatlanmıştır ⁽⁹⁾ .

Emzirme Döneminde Nelere Dikkat Edilmelidir?

“Emzirme nasıl olmalı?” sorusunun tek bir cevabı yoktur. Her anne ve bebek, emzirme dönemini kendi dinamiklerine uygun olarak yaşayabilir. Ancak tüm annelerin bu dönemde dikkat etmesi gereken bazı noktalar bulunur. Bunların en başında da doğum sonrası beslenme gelir. Tüm besin gruplarından zengin bir beslenme, emziren anneler için idealdir. Ancak bazı gıdaların tüketimini sınırlamak gerekebilir. Emzirme döneminde beslenme konusunda dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir:

● Yenidoğanlarda gaz sorunu, son derece doğaldır. Ortalama 4 ay süren ve azalarak sona eren gaz sorununun nedeni bebeklerde sindirim sisteminin doğumdan sonra gelişmeye devam etmesi olsa da bazı yiyeceklerin gazı tetiklediği görüşü yaygındır. Emziren anneler, bebeklerde gaz problemi için kuru baklagiller, karnabahar, brokoli gibi kendilerinde gaz yapan gıdalardan uzak durabilir.

● Fazla acı ve baharatlı gıdalar, anne sütünün tadını değiştirebilir. Bu da bebeklerin anne sütünü yadırgamasına neden olabilir.

● Kafein, anne sütüne geçebilir ve kafeini metabolize etmekte zorlanan bebekler, uyku problemi yaşayabilir. Bu nedenle günlük kafein tüketimi, maksimum 2-3 fincan çay-kahve ile sınırlandırılmalıdır.

● Bazı bebeklerin inek sütüne alerjisi olabilir. Bebeklerde inek sütü alerjisi; kızarıklık, kaşıntı, egzama, ishal, kanlı dışkı, kusma ve kolik gibi semptomlara neden olabilir. Şüphe durumunda annenin diyetinden süt ve süt ürünlerini çıkarması gerekir.

● Emzirme döneminde sıvı tüketimine dikkat etmek ve günlük 2,5-3 litre civarında su tüketmek önemlidir. Susuz kalmak annenin yorgun hissetmesine neden olabileceği gibi anne sütü miktarını da olumsuz etkileyebilir ^{(10) (11) (12)}.

Emzirme Başarısını Artıracak İpuçları Nelerdir?

Doğumdan sonraki ilk bir saat içerisinde ten tene temas ile bebeği emzirmek, anne sütü üretiminin tetiklenmesini sağlar ve emzirme başarısını artırır. Ayrıca kolostrum adı verilen sarı renkli ilk süt, zengin besleyici bileşenlerden oluşur⁽¹³⁾. Bebek emzirme pozisyonu, emzirme başarısını artırmaya yardımcı olan kritik konulardan bir diğeridir. Doğru emzirme teknikleri, bebeğin göğsü daha kolay ve doğru kavramasını sağlar. Bu sayede bebek, anne sütünü daha rahat emer. Aynı zamanda yeni annelerin sık karşılaştığı göğüs ucunda çatlak ve yara gibi emzirmeyi olumsuz etkileyen sorunlar, doğru emzirme pozisyonu ile ilgilidir. Hem bebeğin hem de annenin rahat edebileceği birden fazla emzirme pozisyonu vardır. Sizin için en rahat pozisyonu deneyerek bulabilirsiniz. İşte, başlıca emzirme teknikleri:

● Beşik pozisyonu: Beşik pozisyonu, en rahat emzirme pozisyonu olarak bilinir. Bu pozisyon için rahat bir yere oturun, bebeğinizi kucaklayın. Bebeğinizin yüzü ve vücudu size bakacak şekilde başını dirseğinizin kıvrımına yaslayın. Elinizle göğsünüzü C şeklinde tutarak bebeğinizi emzirin. Serbest kolunuzla bebeğinizin başını ve boynunu kavrayabilir veya kolunuzu bebeğinizin bacaklarının arasından uzatarak belinin alt kısmını destekleyebilirsiniz.

● Çapraz beşik pozisyonu: Bebeğin göğüs ucunu kavrama sorunu varsa ya da sadece tek tarafa yatmayı kabul ediyorsa bu pozisyon idealdir. Çapraz beşik pozisyonu için rahat bir yere, dik oturun. Bebeğinizi, onu beslemek için kullanacağınız göğsün karşısındaki kolunuzun dirsek kıvrımında tutun. Başını elinizle desteklerken vücudunu tam karşınıza alın, yani karınlarınız birbirine baksın. Diğer elinizle göğsünüzü U şeklinde tutarak bebeğinizi emzirin.

● Futbol topu ya da çanta pozisyonu: Yenidoğanlarda ve prematüre bebeklerde önerilen bir emzirme pozisyonu olan futbol topu pozisyonu, sezaryenle doğum sonrasında karnınızı bebeğinizin ağırlığından korumanız için de idealdir. Bebeğinizin başını ve boynunu avucunuzun içiyle destekleyin ve sırtını ön kolunuz boyunca hizalayarak emzirin.

● Yan yatma pozisyonu: Özellikle gece beslemeleri için konforlu bir pozisyon olan yatarak emzirme pozisyonunda başınızı ve sırtınızı yastıklarla desteklemeniz önemlidir. Yan yatarak bebeğinizin yüzünü göğsünüze yaklaştırın. Altta kalan kolunuzla bebeğinizi omuzlarının arkasından kavrayın ve kendinize yakınlaştırın. Diğer elinizle göğsünüzü destekleyebilirsiniz.

● Arkaya yaslanma pozisyonu: Bebeğin göğüs ucunu kavrayamaması nedeniyle oluşan göğüs ucu çatlağı veya yarası nedeniyle emzirmekte zorlanan anneler, arkaya yaslanma pozisyonunu deneyebilir. En rahat emzirme pozisyonları arasında yer alan ve biyolojik besleme olarak da adlandırılan bu pozisyon, bebeğin doğal emme refleksini teşvik eder. Bu pozisyon için sırt üstü uzanabileceğiniz ve sırtınızı destekleyen yer bulun ve rahat bir şekilde arkanıza yaslanın. Başınızı ve omuzlarınızı yastıklarla destekleyin. Bebeğinizi göğsünüzün üzerine koyarak vücudunun ön kısmının sizin vücudunuzun ön kısmıyla temas etmesini sağlayın. Bebek, bu pozisyonda göğüs ucunu kendisi bularak rahatça kavrayacaktır. Dilerseniz siz de kollarınızla bebeğinizin vücudunu farklı noktalardan destekleyebilirsiniz ⁽¹⁾.

Hatırlatmak isteriz ki, bebeğiniz ile kurduğunuz bağ eşsiz ve benzersizdir ancak bu bağı kurmanın tek yolu emzirmek değildir. Bebeğinizin ihtiyaçlarını gözlemleyin, onunla iletişim halinde olun, bebeğinizi nasıl ve ne ile beslerseniz besleyin önemli olan onu sevgiyle beslemenizdir bunu unutmayın.