Kemik, kas, dokular ve organlar gibi vücudun hemen her hücresinde bulunan çinko, bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarının ve vücuttaki metabolik işlemlerin yerine getirilmesine yardımcı olan inorganik bir bileşendir. Aynı zamanda tat-koku duyuları için önemlidir. Vücut tarafından sentezlenemediği ve depolanamadığı için dışarıdan alınması gerekir. Dengeli ve çeşitli beslenme sağlıklı yaşam için önemlidir. Yeterli ve dengeli bir diyet ile vücudun çinko gereksinimi karşılanır. (1)t (2)Çinko hakkında merak ettiğiniz tüm detaylar ile “Çinko ne işe yarar?” sorularının cevabı için okumaya devam edin…
Çinko Nedir?
Çinko DNA sentezi başta olmak üzere enzimatik reaksiyonlar, bağışıklık fonksiyonu, protein sentezi gibi pek çok vücut fonksiyonunda önemli rol oynar. Demirden sonra vücutta en bol bulunan ikinci mineral olan çinko, hemen her vücut hücresinde yer alır. Enerji üretiminden sinir sistemi fonksiyonları ve sindirime kadar pek çok metabolik süreçte yer alan çinko, 300’den fazla enzimin yapısına katılır. (1) (3)
Çinko’nun Faydaları Nelerdir?
Hücre bölünmesine yardımcı olan,(3) (4) Çinko faydaları arasında aşağıdakiler yer alabilir:
Bağışıklık Sistemini
Bağışıklık sistemi vücudun savunma hattını oluşturur. Çinko bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarını desteklemektedir (1)(4)
Çinko İçeren Besinler Nelerdir?
Çinko, özellikle hayvansal kaynaklı et ve deniz ürünleri ile tam tahıllı besinler, kuru baklagiller ve fındık, ceviz, badem gibi kabuklu kuruyemişlerde yüksek oranda bulunur. (5) Çinko içeren besinler arasında aşağıdakiler yer alır:
İstiridye
1 porsiyon yani yaklaşık 85 gram istiridye, 74.1 miligram çinko içerir. Bu değer yetişkin bireyin günlük çinko ihtiyacının %673’ünü oluşturur. (5)
Yengeç
Çinko açısından zengin kabuklu deniz ürünlerinden biri de yengeçtir. 85 gram’lık 1 porsiyon yengeçte yaklaşık 6.48 miligram çinko bulunur. Bu değer yetişkin bireyin günlük çinko ihtiyacının yaklaşık %59’unu oluşturur. (5)
Dana Eti
Kırmızı et, çinkonun en zengin kaynaklarından biridir. 1 porsiyon yani yaklaşık 85 gram dana eti, 8.44 gram çinko içerir. Bu değer yetişkin bireyin günlük çinko ihtiyacının yaklaşık %76’sını oluşturur. (5)
Istakoz
İstiridye ve yengeç gibi bir kabuklu deniz ürünü olan ıstakoz da çinko açısından zengindir. 1 porsiyon yani yaklaşık 85 gram ıstakoz, yaklaşık 6.18 gram çinko içerir. Bu değer yetişkin bireyin günlük çinko ihtiyacının yaklaşık %58’ini oluşturur. (5)
Kuru Baklagiller
Kuru baklagiller çinkonun en zengin bitkisel kaynakları arasındadır. Özellikle nohut, çinko içeriğiyle ön plandadır. 100 gram nohut, 1.5 miligram ve yarım bardak barbunya, 0.9 miligram çinko içerir. (5)
Kabuklu Kuruyemişler
Genellikle atıştırmalık olarak tüketilen badem, kaju, ceviz, fındık gibi kabuklu kuruyemişler çinko açısından zengindir. Örneğin yaklaşık 50 gram kaju 3 miligram çinko içeriğine sahiptir. Tohumlar da çinko açısından zengindir. 3 yemek kaşığı kenevir tohumu 3 miligram, 30 gram kabak çekirdeği 0.6 miligram çinko içerir. (5) 3 yemek kaşığı kenevir tohumu porsiyonunda neredeyse 3 miligram çinko bulunur. Bir ons kabak çekirdeği 2,2 miligram çinko içerir. 1 çorba kaşığı susam tohumu 0,6 miligram çinko içerir. (5)
Tofu
Vegan ve vejetaryen beslenme için iyi bir bitkisel protein kaynağı olan tofu aynı zamanda çinko açısından da zengindir. 100 gram tofu, yaklaşık 1.5-1.8 gram çinko içerir.( 5)
Çinko
Çinko desteği için çinko içeren gıdaların diyete eklenmesi sağlanmalıdır. Buna ek olarak doktor önerisiyle ve kontrolü altında çinko içeren takviyeler kullanılabilir. (1)
CH-20240123-79
Kaynaklar:
- https://www.healthline.com/nutrition/zinc Son Erişim Tarihi: 01.12.2023
- https://www.mayoclinic.org/drugs-supplements-zinc/art-20366112 Son Erişim Tarihi: 01.12.2023
- https://health.clevelandclinic.org/zinc Son Erişim Tarihi: 01.12.2023
- https://www.healthdirect.gov.au/zin Son Erişim Tarihi: 01.12.2023
- https://www.webmd.com/diet/foods-high-in-zinc Son Erişim Tarihi: 01.12.2023
- https://www.verywellhealth.com/zinc-deficiency-201070 Son Erişim Tarihi: 01.12.2023